تنظیم کردن اظهارنامه مالیاتی که از آن به عنوان اظهارنامه عملکرد هم یاد می‌شود، یکی از مهم‌ترین دغدغه مدیرانی است که سرپرستی واحد مالی یا حسابداری یک شرکت یا مجموعه را بر عهده دارند. براساس ماده ۱ قانون مالیات‌های مستقیم، اظهارنامه مالیاتی به فرمی گفته می‌شود که در آن صاحبان مشاغل یا اشخاص حقوقی براساس نوع و حجم فعالیت خود نسبت به اظهار درآمد، هزینه، بدهی، دارایی، سرمایه، درآمد مشمول مالیات و غیره اقدام می‌کنند. هر ساله شاهد ایجاد تغییراتی در برخی از اصول و قوانین مرتبط با ارسال اظهارنامه مالیاتی هستیم.
به علاوه لازم است که اظهارنامه در زمانی که توسط نهاد‌های نظارتی همچون سازمان امور مالیاتی کشور تعیین می‌شود، ارائه شود. از دیگر نکات حائز اهمیت هنگام ارائه و تسلیم اظهارنامه، ارائه اطلاعات شفاف و دقیق است. با توجه به این نکات، علاوه بر این که متحمل پرداخت جریمه نخواهید شد، مالیات دقیق و منصفانه ای را نیز پرداخت خواهید کرد. در ادامه این مطلب قصد داریم در مورد نحوه تنظیم اظهارنامه مالیاتی و افرادی که ملزم به ارسال این فرم هستند، اطلاعات بیشتری در اختیارتان قرار دهیم.
نحوه تنظیم اظهارنامه مالیاتی
دو نوع از اشخاص که شامل حقیقی و حقوقی می‌شوند، ملزم به ارائه و تسلیم اظهارنامه مالیاتی هستند. اشخاص حقیقی که افراد با مشاغل آزاد، صاحبان کسب و کار‌های کوچک، افرادی که درآمد شخصی دارند و کارمندان را شامل می‌شوند در تنظیم اظهارنامه با مشکل خاصی مواجه نمی‌شوند. در حقیقت، اشخاص حقیقی این فرآیند را راحتتر و با دردسر کمتری پشت سر می گذارند. در مقابل، انجام این کار برای اشخاص حقوقی همچون مؤسسات و سازمان‌های بزرگ‌تر با چالش‌هایی همراه است. اشخاص حقوقی هنگام تنظیم اظهارنامه نیاز است که درآمد و هزینه‌هایشان را به شکلی دقیق ثبت کنند و در این راستا ممکن است نیاز باشد اطلاعاتی را از دیگر شعب و یا واحد‌های مختلف نیز جمع‌آوری نمایند. از آن جایی که این فرآیند با پیچیدگی‌هایی همراه است، یک شرکت مشاوره مالیاتی باسابقه که تیم مالی مجربی را در اختیار دارد، می‌تواند در انجام این کار شما را یاری رساند.
نحوه تنظیم اظهارنامه مالیاتی برای اشخاص حقیقی و حقوقی تقریباً یکسان است. در مرحله اول لازم است که مودی در سایت مورد نظر به آدرس https://tax.gov.ir/ فرآیند ثبت نام خود را آغاز کند. بعد از تأیید شدن اطلاعات، یک کد اقتصادی برای مودی ارسال می‌شود که از این به بعد عنوان مودی مالیاتی را با خود همراه دارد. بعد از پایان یافتن مراحل ثبت نام، یک نام کاربری و رمز عبور برای مودی ارسال می‌شود تا عملیات مالیاتی خود را آغاز نماید. اظهارنامه‌های دریافت شده توسط اداره امور مالیاتی رسیدگی می‌شوند و در صورتی که خطا و اشتباهی رخ داده باشد، امکان اصلاح توسط مودیان وجود خواهد داشت.
انواع اظهارنامه برای اعلام درآمد
آگاهی از انواع اظهارنامه مالیاتی برای اعلام درآمد یکی از مهم‌ترین اموری است که نیاز است اشخاص حقیقی و حقوقی نسبت به آن مطلع باشند. در صورتی که تصور می‌کنید از دانش و تخصص کافی در زمینه تکمیل و اظهار این فرم برخوردار نیستید، بهتر است از نظرات و تجربیات حسابداران و مدیران مالی در شرکت مشاوره مالیاتی استان اصفهان بهره‌مند شوید. انواع اظهارنامه عبارتند از:
اظهارنامه مالیاتی عملکرد شخص حقیقی
مودیان حقیقی براساس نوع و حجم فعالیتی که مشغول به انجام آن هستند، در دسته‌های عملکردی تقسیم می‌شوند. بر این اساس، مودیان حقیقی معمولاً تا اواخر خردادماه زمان دارند تا اظهارنامه مالیاتی خود را تسلیم نمایند.
اظهارنامه مالیاتی عملکرد اشخاص حقوقی
تمامی مودیان حقوقی که شامل شرکت‌ها می‌شوند باید براساس ماده ۱۱۰ قانون مالیات نسبت به پرداخت مالیات خود اقدام نمایند. در این نوع اظهارنامه، مودیان حقوقی می‌بایست نسبت به اظهار سود، زیان و ترازنامه خود اقدام نماید.
اظهارنامه مالیات بر ارث
در این نوع از اظهارنامه که بعد از فوت یک شخص تکمیل می‌شود، مالیات اموال و دارایی‌های باقیمانده از متوفی در این فرم اظهار شده و به سازمان امور مالیاتی ارائه می‌گردد.
اظهارنامه مالیات بر املاک و مستغلات
در این نوع از اظهارنامه، اطلاعات مرتبط با اجاره، خرید و فروش املاک تسلیم می‌شود. براساس قانون اداره مالیات، مهلت تسلیم این نوع از اظهارنامه تیرماه اعلام شده است.
اظهارنامه مشاغل خودرویی
این نوع از اظهارنامه به صنف خودرو و اتومبیل فروشان مرتبط می‌شود. بر این اساس، صاحبان نمایشگاه‌های اتومبیل و افرادی که در این صنف فعالیت می‌کنند موظف به تکمیل اظهارنامه و مالیات بر درآمد مشاغل خودرویی هستند.
اظهارنامه انحلال شرکت
این نوع از اظهارنامه به شرکت‌هایی مرتبط می‌شود که تصمیم گرفته‌اند شرکت خود را منحل کنند. در چنین شرایطی، شرکت‌ها موظف به تنظیم اظهارنامه‌ای هستند که سود و زیان شرکت در آن گنجانده شده است.
اظهارنامه حبس، نذر و وقف
این اظهارنامه به دسته از اموالی مرتبط می‌شود که به واسطه وصیت یا نذر اشخاص به وارثان منتقل می‌شود.
اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده
این اظهارنامه که شامل شرکت‌هایی می‌شود که در فرآیند واردات، تولید و توزیع وارد شده‌اند. شرکت‌ها موظف هستند که برای انتقال محصولات یا خدمات خود، مالیات رامحاسبه کرده و به سازمان امور مالیاتی ارائه دهند.
افراد ملزم به ارسال اظهارنامه
براساس قوانین حاکم بر کشور ما، افراد و گروه‌هایی ملزم به ارسال اظهارنامه هستند در این قسمت به آن‌ها اشاره‌ای کرده‌ایم.
- کلیه اشخاصی که به شکل حقیقی یا حقوقی به کسب و کار یا فعالیتی مشغول هستند.
- افراد حقیقی یا حقیقی که در ایران مقیم بوده و در داخل یا خارج از کشور به فعالیت اقتصادی مشغول هستند.
- آن دسته از افرادی که در ایران مقیم نیستند، اما از طریق فعالیت و راه‌اندازی کسب و کار در ایران درآمد دارند.
- کلیه افراد غیر ایرانی که در ایران فعالیت داشته و درآمد کسب می‌کنند موظف به ارسال اظهارنامه و پرداخت مالیات هستند.
مدارک تکمیل اظهارنامه مالیاتی
نظیر فرآیند و مدارکی که برای ثبت شرکت در اصفهان باید ارائه شود، نیاز است که برای اظهارنامه نیز مدارکی را عرضه کنید که در این قسمت به آن‌ها پرداخته شده است.
- اطلاعات هویتی
- درآمد مشمول مالیات، بخشودگی‌های مالیاتی، معافیت‌های قانونی
- موجودی مواد و کالا مرتبط با اول و پایان دوره
- واردات و صادرات انواع کالا‌ها و خدمات
- صورتحساب سود و زیان
- ترازنامه
- اطلاعات شرکا و سهامداران
- اطلاعات حساب‌های بانکی مرتبط با فعالیت شغلی
جمع‌بندی
به منظور تسلیم اظهارنامه مالیاتی لازم است به چند نکته توجه داشته باشید. یکی از موارد حائز اهمیت این است که اظهارنامه خود را در زمان تعیین شده توسط سازمان امور مالیاتی ارائه کنید. در چنین شرایطی، از پرداخت جریمه نیز در‌امان خواهید ماند. از دیگر نکات مهم هنگام تکمیل کردن اظهارنامه، ارائه اطلاعات به شکلی کاملاً صحیح و شفاف است. در چنین شرایطی، ممیز یا حسابرس مبلغ مالیات را به درستی تعیین می‌نماید. چنانچه از دانش و تجربه کافی در زمینه تکمیل اظهارنامه مالیاتی برخوردار نیستید، می‌توانید از تجربه و دانش افراد و حسابداران متبحر استفاده کنید.
